 |
Του Κώστα Ζαχαριάδη*
Κατώτερη των περιστάσεων η απόφαση στο Ντέρμπαν! Η μετάθεση χρονικά των δεσμευτικών αποφάσεων στο απώτερο μέλλον δεν αφήνει περιθώρια αισιοδοξίας. Η απόφαση για την κλιματική αλλαγή, προβλέπει την παράταση ισχύος του Πρωτόκολλου του Κιότου και μετά την λήξη του το 2012 μέχρι το 2015. Από το 2015 και μετά θα πρέπει να αποφασιστεί μια νέα συμφωνία για την προστασία του κλίματος, η οποία θα περιλαμβάνει όλες τις χώρες, ακόμη και τις ΗΠΑ και τις Ινδίες, και η οποία θα τεθεί σε εφαρμογή από το 2020. Το 2020 θα είναι πολύ αργά. Το παγκόσμιο μοντέλο παραγωγής και κατανάλωσης, οδηγεί ήδη χώρες στη φτώχεια και στην εξαθλίωση. Η περιβαλλοντική προσφυγιά ήδη αποτελεί και τα επόμενα χρόνια το φαινόμενο θα ενταθεί ένα από τα πιο δυσεπίλυτα διεθνή ζητήματα. Σήμερα περισσότερο από ποτέ είναι αναγκαίο: να αλλάξουμε το σύστημα, όχι το κλίμα.
Οι μεγάλοι παραγωγοί αερίων του θερμοκηπίου αρνήθηκαν μια δεσμευτική συμφωνία κατά της κλιματικής αλλαγής. Η ΕΕ είχε διαφοροποιημένη – πιο φιλοπεριβαλλοντική – στάση. Οι χώρες των BRIC είναι απρόθυμες να αποδεχθούν δεσμευτικούς στόχους υποστηρίζοντας ότι δεν ευθύνονται για τη ρύπανση του παρελθόντος, ούτε μπορούν να ανακόψουν την οικονομική τους ανάπτυξη για χάρη του κλίματος. Στο αντίπαλο στρατόπεδο το μπλοκ των φτωχών χωρών που απειλούνται περισσότερο, οι οποίες πιέζουν για την υπογραφή συμφωνίας εντός του 2012.
Το 2010 οι εκπομπές αυξήθηκαν κατά 5,9%, η τάση αυτή συνεχίστηκε και το 2011.Το αίτημα να επιτευχθεί μια συμφωνία για απόκρουση της κλιματικής αλλαγής, παρέμεινε μετέωρο. Είναι θετικό ότι οι διαπραγματεύσεις για την κλιματική αλλαγή ξανατέθηκαν υπό την αιγίδα του ΟΗΕ. Χρειάζεται, άμεσα (χθες), μια συμφωνία που μπορεί να καλύψει τις ανάγκες των λαών και να αποτελέσει απάντηση στην οικολογική, επισιτιστική, ενεργειακή και κοινωνική κρίση. Οι αναπτυσσόμενες χώρες είναι αυτές που συνέβαλαν λιγότερο στο πρόβλημα, αυτές που επωφελήθηκαν λιγότερο από την «ανάπτυξη», αλλά αυτές που υποφέρουν περισσότερο από την κλιματική αλλαγή. Η κλιματική δικαιοσύνη είναι αναγκαία για να προσεγγίσουμε τους στόχους της σύγκλισης όλων των χωρών του κόσμου.
Οι αγορές ρύπων άνθρακα, δεν είναι μόνο αναποτελεσματικές στη μείωση των εκπομπών, αλλά ενισχύουν επίσης τις άνισες σχέσεις εξουσίας ανάμεσα στις πλουσιότερες και τις φτωχότερες χώρες. Στόχος πρέπει να είναι η καθαρή μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, μέσω μέτρων προσαρμογής, όχι μέσω δημιουργίας νέων κερδοσκοπικών αγορών.
Δυστυχώς και μέσα στους κόλπους της άλλοτε πρωτοπόρας ΕΕ στην περιβαλλοντική προστασία ισχυροποιούνται προσεγγίσεις που υποτιμούν το πρόβλημα, χρησιμοποιώντας την χρηματοπιστωτική και οικονομική κρίση ως δικαιολογία για να αποφευχθεί κάθε παρέμβαση.
Η Ελλάδα οφείλει να αλλάξει ταχύτατα το ενεργειακό της μείγμα με μεγάλες επενδύσεις στις ΑΠΕ. Η αλληλεγγύη της Ελλάδας στις χώρες του τρίτου κόσμου, που πλήττονται ήδη από την κλιματική αλλαγή, μέσα από την ελαχιστοποίηση εκπομπών CO2 πρέπει να είναι έμπρακτη και όχι διακηρυκτική.
Η Ελλάδα ενώ διαφημίζεται ως πράσινη στο εξωτερικό εφαρμόζει γκρι πολιτικές.Η καταλήστευση του «πράσινου ταμείου», το 95% των πόρων του «πράσινου ταμείου», θα καταλήγουν στον κρατικό προϋπολογισμό για την καταπολέμηση του χρέους και όχι σε πράσινη ανάπτυξη είναι ενδεικτική της κατεύθυνσης που κινείται η χώρα. Σε μια χρονιά που έχει χαρακτηριστεί «διεθνές έτος δασών», η κύρωση δασικών χαρτών παραμένει μετέωρη και νομιμοποιούνται αυθαίρετα. Η εκχώρηση της διαχείρισης απορριμμάτων στους εργολάβους της καύσης προχωρά. Με πρόσχημα τα χρόνια αδιέξοδα της πολιτικής για τα σκουπίδια των κυβερνήσεων του δικομματισμού προωθείται σήμερα η καύση των σύμμικτων απορριμμάτων.
Στην Ελλάδα σε σχέση με την περιβαλλοντική πολιτική και στραβός είναι ο γιαλός και στραβά αρμενίζουμε. Αν δεν αντιμετωπίσουμε και στην Ελλάδα και διεθνώς τις περιβαλλοντικές προκλήσεις η σημερινή οικονομική κρίση θα μοιάζει σαν σταγόνα στον ωκεανό σε σχέση με την διογκούμενη περιβαλλοντική.
Ο Κώστας Ζαχαριάδης είναι μέλος της γραμματείας του τμήματος οικολογίας του ΣΥΝ
